Als je organisatie nog nooit met vrijwilligers gewerkt heeft, is het nuttig om duidelijk te weten wat je zoekt voor je er echt aan begint. Hierbij enkele punten om over na te denken.

 

Waarom hebben we vrijwilligers nodig?

Vanwaar die behoefte? Komt ze van de studenten? Komt ze van de leraars? Of heb je een aanbod gekregen van potentiële vrijwilligers zelf?

Het is belangrijk om bij die behoefte stil te staan, zodat je ze beter kunt verdedigen bij alle belanghebbenden. Je werkt niet zomaar met vrijwilligers in je organisatie.

 

Wat willen we met de vrijwilligers doen?

Schrijf de activiteiten uit alsof het om jobs gaat. Maak de rol van de vrijwilliger binnen je organisatie (meestal met de leraars) duidelijk:

• de taken van de vrijwilligers
• de verantwoordelijkheid van de vrijwilligers
• de skills en ervaring die je zoekt bij de vrijwilligers.

 

Hoeveel vrijwilligers hebben we nodig?

Wil je klein beginnen en een pilootproject creëren binnen een kleine afdeling in je organisatie of beschik je over heel wat leraars die met vrijwilligers willen werken? Als je weinig ervaring hebt en over beperkte middelen beschikt, kun je het best klein beginnen.

 

Welke risico’s heb je als je met vrijwilligers werkt?

Het is belangrijk dat je op voorhand een risicoanalyse maakt. De vrijwilligerscoördinator kan hiervoor zorgen, maar de leidinggevenden van je organisatie dienen er ook bij betrokken te worden. Een risicoanalyse moet een lijst bevatten van alle mogelijke risico’s, inschatten hoe vaak ze zouden kunnen voorkomen en hoe streng de gevolgen kunnen zijn en vervolgens hoe je ze kunt oplossen. Naast een formele risicoanalyse kunnen je hierover een open dialoog hebben met de leraars, luisteren naar hun bekommernissen en erop antwoorden (voor meer zie pagina X).

Kritische reflectie: voor je vrijwilligers aanneemt

Het beleid rond de aanwerving van vrijwilligers in het taalproces van vluchtelingen en migranten is niet eenduidig.

Aan de ene kant is het fantastisch dat gewone mensen bereid zijn om de talloze mensen te  helpen die de taal nog niet spreken, een van de meest praktische en nuttige activiteiten.

Aan de andere kant zien we dat heel wat Europese staten minder geld besteden aan vluchtelingen en migranten. In het VK bijvoorbeeld, is het bedrag voor ESOL-subsidies met 60% verminderd gedurende de laatste tien jaar, terwijl de regering een fractie van dat geld investeert in programma’s voor vluchtelingen om de kloof te dichten. Het is goed om hier met je organisatie bij stil te staan voordat je open kritiek krijgt van bondgenoten en misschien organisaties steunt waarmee je het niet noodzakelijk eens bent. Hoe staat je organisatie tegenover vrijwilligerswerk? Welke taken zijn welkom en wat is alleen voor betaalde, opgeleide professionals? Wat zegt de lerarenvakbond (als je er een hebt) en sta je erachter? In welke mate (en hoe) wil je tegen de besparingen van de regering ingaan en pleiten voor meer fondsen?

 

Wie wil je als vrijwilligers?

Je wil misschien vrijwilligers met bepaalde skills, ervaringen en kenmerken. Wie is je doelgroep? Wees hierover van in het begin duidelijk – het zal je rekrutering  beïnvloeden. Het kan zinvol zijn om vrijwilligers te zoeken:

• die specifieke talen spreken
• die in een bepaalde buurt wonen
• die tot een bepaalde groep of instelling behoren
• die ervaring hebben met migratie, asiel zoeken of talen leren
• die over een specifieke etnische of religieuze achtergrond beschikken
• die specifieke skills hebben of kennis op een bepaald gebied

Nadenken over je doelgroep heeft ook invloed op wat je van hen verwacht (zie hierboven). Misschien wil je op bepaalde vereisten expliciet terugkomen als je vrijwilligers zoekt. Bijvoorbeeld: het is van belang dat vrijwilligers over voldoende tijd beschikken en de taal goed kennen.

Je doelgroep zal ook bepalen waar je adverteert. Als je bijvoorbeeld vrijwilligers zoekt van een bepaalde instelling (de ouders van een school, leden van de moskee) dien je de instelling te contacteren en via hen te adverteren (zie pagina X over waar te adverteren).

 

Wat kan je organisatie de vrijwilligers aanbieden?

Het kan nuttig zijn om hier op voorhand bij stil te staan, zodat je weet hoe je dient te communiceren met de vrijwilligers tijdens het aanwervingsproces. De voordelen voor vrijwilligers kunnen basiszaken zijn zoals een verzekering en opleidingen. Maar voor de meeste vrijwilligers zijn het deze dingen die tellen:

• deel uitmaken van een team of gemeenschap
• dingen die ze kunnen leren
• respect en dankbaarheid.

Om te weten te komen welke aspecten interessant kunnen zijn voor je vrijwilligers, dien je stil te staan bij je doelgroep van vrijwilligers (die je wenst aan te trekken), hun interesses en behoeften. Als je vrijwilligers uit de buurt nodig hebt, kun je het belang beklemtonen van gemeenschap, solidariteit en het verschil dat ze zullen maken. Als je vrijwilligers uit de lerarenopleiding zoekt, kun je het vrijwilligerswerk promoten als ontwikkelingskansen, waarbij ze monitoring en referenties van de leraars kunnen krijgen.

Enkele voordelen voor vrijwilligers

• werkervaring
• referenties voor het cv
• werk voor aspirant-leraars en referenties
• hoe onderwijs je een taal plus taalverwerving
• omgaan met studenten en interactie
• deel uitmaken van hun gemeenschap
• vluchtelingen en migranten helpen

 

Download de volledige toolkit voor organisaties als pdf